Doradztwo zawodowe
„Sukces jest wynikiem właściwej decyzji.” (Eurypides)
Szkolny Doradca Zawodowy
Anna Koka
Masz nurtujące Ciebie pytania związane ze swoją przyszłą karierą zawodową
- przyjdź na konsultacje indywidualne.
SERDECZNIE ZAPRASZAM
gabinet 25
Zadania szkolnego doradcy zawodowego
- systematycznie diagnozuje zapotrzebowanie poszczególnych uczniów, rodziców na informacje edukacyjne i zawodowe;
- pomaga uczniom w określeniu ich zainteresowań, uzdolnień oraz innych cech istotnych przy podejmowaniu decyzji edukacyjnych planowaniu kariery zawodowej;
- udziela uczniom indywidualnych porad zawodowych;
- pomaga w określaniu możliwości zawodowych uczniów mających określone ograniczenia psychofizyczne i wskazuje odpowiednie dla nich rodzaj zatrudnienia;
- udziela im informacji o przeciwwskazaniach zdrowotnych do wykonywania zawodu;
- gromadzi, aktualizuje i udostępnia informacje edukacyjne i zawodowe właściwe dla danego poziomu kształcenia;
- prowadzi zajęcia klasowe przygotowujące uczniów do świadomego planowania kariery i podjęcia roli zawodowej;
- prowadzi zajęcia grupowe (warsztaty) umożliwiające nabycie przez uczniów odpowiednich umiejętności poszukiwania, uzyskiwania i utrzymania pracy;
- współpracuje z innymi nauczycielami (radą pedagogiczną) w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie orientacji zawodowej;
- współpracuje z rodzicami, udziela informacji na temat aktualnej oferty edukacyjnej szkół ponadgimnazjalnych, informuje o zawodach oraz o aktualnej sytuacji na rynku pracy;
- opracowuje i aktualizuje informacje o zawodach, drogach uzyskiwania kwalifikacji zawodowych oraz potrzebach rynku pracy;
- upowszechnia wiedzę na temat planowania kariery zawodowej, możliwości pozyskiwania informacji o zawodach, uzyskiwaniu kwalifikacji zawodowych, sytuacji na rynku pracy lokalnym, krajowym i w UE;
- prowadzi odpowiednią dokumentację udzielanych porad,
- sporządza sprawozdania z prowadzonej działalności;
- kieruje w sprawach trudnych do specjalistów w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, lekarza medycyny pracy.
Korzyści wynikające z działalności szkolnego doradcy zawodowego
Dla indywidualnych odbiorców:
• łatwy dostęp do informacji edukacyjnej i zawodowej – dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców,
• poszerzanie edukacyjnych i zawodowych perspektyw uczniów,
• świadome, trafniejsze decyzje edukacyjne i zawodowe,
• ułatwienie wejścia na rynek pracy dzięki poznaniu procedur pozyskiwania i utrzymania pracy,
• świadomość konieczności i możliwości zmian w zaplanowanej karierze zawodowej,
• mniej niepowodzeń szkolnych, zniechęcenia, porzucania szkoły a potem pracy, jako konsekwencji niewłaściwych wyborów.
Dla szkół:
• realizacja zobowiązań wynikających z zapisów zawartych w ramowych statutach gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych oraz centrów kształcenia praktycznego i centrów kształcenia ustawicznego,
• zapewnienie ciągłości działań orientacyjno – doradczych szkoły i koordynacji zadań wynikających z programów wychowawczych szkół i placówek,
• utworzenie na terenie szkoły bazy informacji edukacyjnej i zawodowej oraz zapewnienie jej systematycznej aktualizacji.
Dla innych podmiotów edukacyjnych:
• uzyskanie przepływu informacji zawodowej sprzyjającego trafnym wyborom uczniów i korzystnie wpływającego na dostosowanie programów nauczania do wymagań rynku pracy,
Dla państwa i władz lokalnych:
• zwiększenie świadomości społecznej, dotyczącej konieczności racjonalnego planowania rozwoju zawodowego przez jednostki,
• podejmowanie właściwych decyzji, efektywnie przeciwdziałających bezrobociu,
• zapewnienie powszechności i dostępności usług doradczych zalecanych przez Komisję Unii Europejskiej.
Dla pracodawców:
• zwiększenie szansy znalezienia odpowiednio przygotowanych kandydatów, świadomych oczekiwań rynku pracy.
PODSTAWOWE POJĘCIA Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO
DORADCA ZAWODOWY - osoba udzielająca pomocy, w formie grupowych i indywidualnych porad zawodowych, młodzieży i osobom dorosłym w wyborze zawodu, kierunku kształcenia i szkolenia, uwzględniając ich możliwości psychofizyczne i sytuację życiową a także potrzeby rynku pracy oraz możliwości systemu edukacyjnego, współpracując z rodzicami i nauczycielami w procesie orientacji zawodowej uczniów oraz wykorzystując w tym celu wiedzę o zawodach, znajomość psychologicznych i pedagogicznych technik, diagnozę rynku pracy oraz techniczne środki przekazywania informacji zawodowej.
(por.: Klasyfikacja Zawodów i Specjalności. 1995. Wyd. MPiPS. Tom V, Zeszyt 2 cz. II. s. 497)
Doradztwo zawodowe: świadczenie pomocy w dokonywaniu kolejnych decyzji wyboru zawodu lub pracy w formie indywidualnej porady zawodowej, poprzez analizę pola problemowego jednostki i udzielenie jej informacji zawodowych, podawanie wskazówek, sugestii oraz instrukcji. (por.: K. Lelińska: Założenia i kierunki rozwoju poradnictwa zawodowego w warunkach reformy edukacji, (1999) Problemy poradnictwa psychologiczno – pedagogicznego Nr 2/11. s. 29 ).
Poradnictwo zawodowe: długofalowe i wieloetapowe działania wychowawcze, towarzyszące jednostce w trakcie jej rozwoju zawodowego. Obejmuje ono udzielanie pomocy uczniom i dorosłym w planowaniu, tworzeniu i rozwoju kariery zawodowej, przynoszącej jednostce satysfakcję i zawodowy sukces. (por.: Ogólne zasady funkcjonowania poradnictwa zawodowego w systemie urzędów pracy. (1996) Wyd. KUP. s. 4, maszynopis)
Informacja zawodowa: zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania kolejnych decyzji zawodowych oraz związanych z zatrudnieniem. Zakres treści, metod i kanały przekazywanych informacji są dostosowane do etapu rozwoju zawodowego jednostki oraz rodzajów podejmowanych decyzji. (por.: K. Lelińska: Przygotowanie uczniów do wyboru zawodu metodą zajęć praktycznych. (1985). WSiP. s. 35)
Orientacja zawodowa: działania wychowawcze szkoły, rodziców, i innych osób, grup i instytucji - mające na celu przygotowanie młodzieży do planowania kariery zawodowej, których ważnym elementem jest podejmowanie kolejnych decyzji wyboru zawodu i szkoły. (por.: K. Lelińska: Założenia i kierunki rozwoju poradnictwa zawodowego w warunkach reformy edukacji (1999) s. 29)
Informacja edukacyjna: zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania decyzji związanych z dalszym kształceniem. (opr. G. Sołtysińska).
Zawód:wewnętrznie spójny system czynności wymagający określonych kwalifikacji, wykonywanych w uregulowany sposób i systematycznie, stanowiący podstawę utrzymania i zapewniający pozycję w społeczeństwie.(por.: J. Szczepański: Czynniki kształtujące zawód i strukturę zawodową. Socjologia zawodów. (1965) KiW.)
Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego: ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia. System powinien określać: role i zadania doradcy w ramach rocznego planu działań, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty, formy i metody pracy.(opr. A. Łukaszewicz).
Wybrane przeciwwskazania zdrowotne ograniczające możliwość
wyboru kierunku kształcenia.
ALERGIA - przeciwwskazania:
- kontakt z alergenami ( np.: sierść, pyłki traw, pleśń, kurz, roztocze i inne),
- praca w środowisku zanieczyszczonym,
- praca w zmiennych warunkach atmosferycznych,
- praca w kontakcie ze środkami drażniącymi,
- praca związana z dużym wysiłkiem fizycznym,
- narażenie na nadmierny stres i obciążenie emocjonalne.
ASTMA I INNE SCHORZENIA OSKRZELI - przeciwwskazania:
- nadmierny wysiłek fizyczny,
- narażenie na obciążenie emocjonalne i silny stres,
- przebywanie w pyle, oparach gazów i substancji chemicznych,
- praca w środowisku zanieczyszczonym, zadymionym,
- praca w zmiennych warunkach atmosferycznych,
- przebywanie w pomieszczeniach narażających na kontakt z alergenem,
- praca w zmiennych warunkach środowiskowych ( częściowo w pomieszczeniu, częściowo na
wolnym powietrzu),
- przebywanie w środowisku nadmiernie wilgotnym lub zbyt suchym.
CHOROBY NEREK I UKŁADU MOCZOWEGO - przeciwwskazania:
- praca w środowisku zimnym i wilgotnym,
- praca w zmiennych warunkach atmosferycznych,
- wykonywanie czynności z narażeniem na kontakt ze środkami i substancjami neurotoksycznymi (metale ciężkie, substancje i związki chemiczne, leki),
- prace realizowane w trudnych warunkach środowiskowych,
- czynności powodujące duże obciążenie fizyczne.
CHOROBY SKÓRY - przeciwwskazania:
- prace w mikroklimacie wilgotnym lub bardzo suchym,
- prace w kontakcie z detergentami, środkami chemicznymi, produktami spożywczymi, smarami,
lakierami, olejami,
- praca w sytuacji ekspozycji społecznej chorobowo zmienionych partii skóry,
- praca w warunkach środowiskowych nasilających objawy schorzenia np.: słońce,
- praca w warunkach stresogennych.
CHOROBY STATÓW I REUMATYCZNE - przeciwwskazania:
- przebywanie w środowisku wilgotnym, w zimnych pomieszczeniach,
- praca w zmiennych warunkach atmosferycznych, na wolnym powietrzu,
- prace związane z dużym wysiłkiem fizycznym,
- praca związana z narażeniem na działanie drgań mechanicznych (o dużej częstotliwości).
CHOROBY UKŁADU POKARMOWEGO - przeciwwskazania:
- przeciwwskazane prace w narażeniu na substancje hepatotoksyczne,
- prace związane z dużym wysiłkiem fizycznym,
- narażenie na działanie czynników stresogennych, silne napięcie emocjonalne,
- prace wymuszające nieprzestrzeganie zaleconej diety ( np.: związane z degustacją potraw).
CUKRZYCA - przeciwwskazania:
- praca na wysokości
- praca przy obsłudze maszyn i urządzeń ruchu,
- prace wymagające znacznego wysiłku fizycznego,
- prace wywołujące napięcie, związane z dużym narażeniem na czynniki stresogenne,
- zawody i prace, które narażałaby na urazy pracownika i otoczenie,
- praca realizowana w zmiennych warunkach organizacyjnych,
- zawody utrudniające przestrzeganie zaleceń dietetycznych,
- praca wymagająca nadmiernego zaangażowania narządu wzroku.
MIGRENA - przeciwwskazania:
- czynności wymagające wysiłku fizycznego, związane z dźwiganiem ciężarów,
- sytuacje wywołujące silny stres, napięcie, obciążenie emocjonalne,
- praca przy obsłudze maszyn, urządzeń, powiązane z dużym wydatkiem energetycznym,
- kierunek kształcenia związany z dużą zmiennością sytuacji oraz realizowane w stanie silnego stresu i dużego napięcia nerwowego, połączone z dużą odpowiedzialnością,
- prace w mikroklimacie zimnym lub gorącym, pod ziemią , pod wodą, z narażeniem na działanie pola elektromagnetycznego,
- prace realizowane w warunkach dużego natężenia hałasu.
NADMIERNA POBUDLIWOŚC NERWOWA, NERWICA - przeciwwskazania:
- prace powiązane z dużym napięciem nerwowym, z dużą odpowiedzialnością, z narażeniem na
działanie czynników stresogennych,
- czynności wymagające dużej koncentracji uwagi i dokładności,
- prace precyzyjne wymagające skomplikowanych operacji manualnych,
- prace związane z udzielaniem pomocy innym ludziom,
- prace realizowane w sytuacjach kryzysowych lub związane z silną presja społeczną.
NIEPEŁNOSPRAWNOŚC RUCHOWA - przeciwwskazania:
- praca w wymuszonej pozycji ciała,
- praca wymagająca pełnej sprawności ruchowej,
- praca wymagająca dużej precyzji i sprawności manualnej,
- praca związana z dźwiganiem ciężarów,
- praca wymagająca dobrej koordynacji wzrokowo-ruchowej,
- praca na wysokości,
- czynności związane z dużym wysiłkiem fizycznym.
PADACZKA I INNE SCHORZENIA PRZEBIEGAJĄCE Z UTRATĄ ŚWIADOMOŚCI LUB ZABURZENIAMI RÓWNOWAGI - przeciwwskazania:
- praca na wysokości,
- wykonywanie czynności związanych z koniecznością używania maszyn i urządzeń będących w ruchu,
- prace wymagające pełnej sprawności psychoruchowej,
- czynności wymagające dużej koncentracji uwagi,
- czynności wymagające wysiłku fizycznego związane z dźwiganiem ciężarów,
- sytuacje wywołujące silny stres, napięcie, obciążenie emocjonalne,
- praca przy obsłudze maszyn i urządzeń powiązana z dużym wydatkiem energetycznym,
- praca w mikroklimacie gorącym i zimnym, pod ziemią, pod wodą, z narażeniem na pole
elektromagnetycznym.
- kierunki kształcenia związane z dużą zmiennością sytuacji oraz realizowane w stanie silnego stresu i dużego napięcia nerwowego połączone z dużą odpowiedzialnością,
- praca w środowisku z pulsującym, zmiennym światłem,
- względne ograniczenie: długotrwała praca z komputerem.
SCHORZENIA NARZĄDU MOWY - przeciwwskazania:
- prace wymagające długotrwałego wysiłku głosowego,
- prace związane z kontaktem werbalnym z innymi osobami,
- prace związane z obsługą klientów,
- zawody związane z silną ekspozycją społeczną,
SCHORZENIA UKŁADU KRWIOTWÓRCZEGO/np.: białaczka i inne/ - przeciwwskazania:
- prace z narażeniem na substancje mielotoksyczne,
- prace związane z narażeniem na uszkodzenie ciała, urazy i skaleczenia,
- prace związane z dużym wysiłkiem fizycznym,
- narażenie na silny stres i obciążenie emocjonalne,
- prace w zmiennych i trudnych warunkach atmosferycznych,
SRZYWIENIE KRĘGOSŁUPA - przeciwwskazania:
- praca obciążająca fizycznie/ z dużym wysiłkiem fizycznym.
- praca w długotrwałej ciągłej pozycji stojącej lub w wymuszonej pozycji ciała ( np.: siedzącej, z
pochyleniem itp.).
- praca związana z dźwiganiem ciężarów,
- praca wymagająca pełnej sprawności psychoruchowej,
- praca na wysokości.
WADY SERCA i inne schorzenia układu krążenia ( uwzględnić należy wydolność fizyczną oraz
ewentualne zagrożenie utratą świadomości) - przeciwwskazania:
- praca związana z wysiłkiem fizycznym i dźwiganiem ciężarów,
- praca w wysokiej temperaturze lub mikroklimacie zimnym,
- prace w dusznych pomieszczeniach, pod ziemią, pod wodą, z narażeniem na działanie pola
elektromagnetycznego,
- prace związane z dużym napięciem nerwowym, narażeniem na stres i obciążenie emocjonalne,
- prace w warunkach dużego natężenia hałasu,
- praca na wysokości,
- praca przy obsłudze maszyn i urządzeń powiązana z dużym wydatkiem energetycznym (np.: maszyn w ruchu).
WADY SŁUCHU - przeciwwskazania:
- czynności narażające narządy zmysłów na uszkodzenia,
- konieczność przebywania w hałasie,
- praca na wysokości,
- prace związane z obsługa interesantów,
- prace wymagające kontroli słuchowej wykonywanych czynności i bezpieczeństwa sytuacji,
- prace, w niektórych narząd słuchu wykorzystywany jest do diagnostyki stanu urządzeń i organizmów żywych.
WADY WZROKU (np.: silna krótkowzroczność, jednooczność, zez i inne) - przeciwwskazania:
- wykonywanie czynności precyzyjnych wymagających dużej dokładności,
- praca przy niekorzystnym lub niewielkim oświetleniu,
- praca wymagająca dużego wysiłku fizycznego,
- praca przy obsłudze maszyn w ruchu, monitorach ekranowych,
- prace wymagające dobrej koordynacji wzrokowo-ruchowej,
- praca w środowisku silnie zanieczyszczonym (np.: pyły, pary, gazy),
- czynności w których wymagana jest wzrokowa kontrola pracy, wymagające stałego napięcia obu lub jednego oka,
- praca na wysokościach i rusztowaniach,
- prace związane z prowadzeniem pojazdów i służbą ruchu,
- praca angażująca długotrwałe zmysł równowagi.